کد مطلب:34634 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:29

گنجینه پرسمان » اعتقادات

رحمتهايي كه از معصومين بروز ميكند بر چند قسم است؟

رحمتهايي كه از معصومين(ع) بروز ميكند، دو قسم است رحمتهاي عاطفي و رحمتهاي عقلي.



رحمت عاطفي



هر چند كه ديگران تا حدودي از رحمت عاطفي برخوردارند و جامعه به پشتوانه همين رحمت با تعاون و تعاضد اعضاي آن پيش ميرود؛ ولي اميرمؤمنان(ع) همواره در نقطه اوج اين قله رفيع قرار دارد و در اين بخش نيز قافله سالار جامعه انساني است.



چنان​كه آن حضرت درباره قاتل خود، ابن ملجم (لعنة الله عليه)، به امان حسن(ع) فرمود فرزندم! با اسير خود مدارا كن و به او رحم​نما و در حقش احسان كن و با او مهربان باش ... آري، اي پسرم! ما اهل خانداني هستيم كه بر جسارت ديگران به خودمان، جز كرم و عفو چيزي نميافزاييم و رحمت و مهرباني از خصلت ماست؛ نه از اخلاق او. اي پسرم! به حقي كه بر تو دارم، از آنچه ميخوري، او را غذا بده و از آنچه مينوشي او را سيراب كن. پاي او را مبند و دستش را زنجير مكن ... (بحار، 42/287).



رحمت عقلي



قسم دوم رحمت ـ كه برتر و بالاتر از قسم اول است و دور از دسترس ديگران قرار دارد و نيز حيات انساني جوامع بشري مرهون آنها است ـ همان محصول وحي است كه به صورت رحمت از اين ذوات مقدس به ديگران ميرسد.



اين قسم از رحمت است كه آنان را وادار ميكند تا بار سنگين و كمرشكن رسالت و هدايت را بر دوش بكشند «الذي أنقض ضهرك» انشراح/3 و درحالي كه به آنها سنگ ميزدند و پيشاني و دندانشان را ميشكستند و ... دست از ارشاد و راهنمايي مردم بر نميداشتند و تا آنجا كه اميد هدايتشان ميرفت، تلاش ميكردند و همواره از خدا ميخواستند كه امّت را هدايت كند «ربّ اهْدِ أُمّتي فإنّهم لايعلمون» (بحار، 10/30).



حتي اگر جايي نفرين ميكردند، نفرين نيز جلوهاي از جلوات رحماني، براي نفرين شدگان و ديگران بوده است؛ زيرا نفرين​شدگان، سنگ راه هدايت ديگران ميشدند و نه خودشان به دين اِلاهي ايمان ميآوردند و نه راه ايمان آوردن ديگران را باز ميگذاشتند. اينان به تعبير قرآن كريم افراد ناهي و نائي هستند «و هم ينهون عنه و ينئون عنه ...» انعام/26؛ آن كافران هم ديگران را از ايمان آوردن باز ميدارند و هم خودشان از ايمان آوردن دوري ميجويند.



از اينرو، رحمت خداوند در حق آن ستم​كشان اقتضا ميكرد كه اين سنگهاي خارا از سر راه مستقيم برداشته شود و راه براي ايمان آوردن مظلومان باز باشد. البته اين موانع، گاهي با جهاد و مبارزه برداشته ميشد و گاهي با نفرين و امثال آن.



از سوي ديگر، اِمهال و فرصت دادن به كافر، خيري براي اوندارد؛ بلكه هر روز كه مرگش تأخير ميافتد، دركهاي بر دركات او افزوده ميشود و هر روز كه مرگش زودتر فرا رسد، ترحم و عطوفت بيشتري در حق او خواهد بود «ولا يحسبنّ الذين كفروا أنّما نملي لهم خيرٌ لأنفسهم إنّما نملي لهم ليزدادوا إثماً ولهم عذابٌ مهين» آل عمران/178؛ [كافران گمان نكنند كه مهلت به آنان برايشان خير است؛ بلكه به آنان مهلت ميدهيم تا گناه برگناه بيفزايند وبراي آنها عذاب خواركنندهاي در قيامت مهيا شده است].



از اين جهت، نفرين در حق كافر به خير خود او خواهد بود، گرچه ظاهر امر، صورت ديگري داشته باشد.



پاك بود از شهوت و حرص و هوا نيك كرد او ليك، نيكِ بدنما (مثنوي معنوي، دفتر اول، بيت235)



چنان كه جهنّم نيز در مجموعه نظام احسن، رحمتي است كه براي اهل جهنّم، صورت ناگواري دارد. از اينرو، خداي سبحان در سوره مباركه «الرحمن» كه با كلمه شريف «الرّحمن» شروع ميشود و در صدد بيان رحمتهاي اِلاهي است، ميفرمايد «يرسل عليكما شُواظ من نارٍ و نُحاس فلا تنتصران * فبأيّ الاء ربّكما تكذّبان» الرحمن/35-36؛ شعلههايي از آتش بيدود، و دودي (مسي گداخته) بر شما (جن و انس) فرستاده ميشود. پس، نميتوانيد از آن فرار كنيد. پس كدامين نعمت پروردگارتان را تكذيب ميكنيد؟ در اين آيه، جهنم و عذابهاي آن نيز در شمار نعمتهاي پروردگار ذكر شده است.

---

آية الله جوادي آملي


علي(ع) مظهر اسماي حُسناي الاهي